دستگاههای گرمکننده آزمایشگاهی معمولاً در بسیاری از آزمایشگاهها و کلینیکهای مختلف مورد استفاده قرار میگیرند. از این دستگاهها برای خشک کردن و به منظور استریل کردن ظروف شیشهای و فلزی و همچنین تست دما در برخی از آزمایشهای حساس به دما بهره میبرند. توجه داشته باشید که فرآیند خشک کردن در کلینیک و آزمایشگاههای تحقیقاتی امری بسیار حساس است؛ بنابراین خشک کردن بسیار سریع یا خشک کردن به صورت آهسته و آرام یا غیر یکنواخت میتواند تاثیر بسیار زیادی در نتیجه آزمایش داشته باشد. از مهمترین تجهیزات آزمایشگاهی میتوان به آونها اشاره کرد. این تجهیزات آزمایشگاهی را با اسامی دیگر مانند گرمخانه نیز میشناسند.
دستگاههای گرمکننده آزمایشگاهی مانند آون، کوره، انکوباتور، هیترها و همزنهای مغناطیسی کاربرد بسیار زیادی را در بخش کلینیک و آزمایشگاه ایفا میکنند. حمام بخاری یا بن ماری و شوف بالون، از دیگر دستگاههای گرمکننده آزمایشگاهی به شمار میآیند. با توجه به تنوع وسایل گرمایشی که در آزمایشگاهها مورد استفاده قرار میگیرند، نیاز است تا اطلاعات مناسبی را در رابطه با انواع مختلفی از دستگاههای گرمکننده به دست بیاورید.
گرمکنهای الکتریکی یا کوره آزمایشگاهی یکی از پرکاربردترین تجهیزات آزمایشگاهی محسوب میشود. از کوره یا گرمکنهای الکتریکی میتوان برای بازپخت، جهت بهبود شکلپذیری و به منظور انعطافپذیری بالاتر در برخی از نمونههای فلزی اشاره کرد. علاوه بر این از کوره یا گرمکن الکتریکی برای استریلیزاسیون و تبخیر و عملآوری پلیمر استفاده میشود. در حقیقت این گرمکنهای الکتریکی کمک شایانی را به متخصصان در آزمایشگاه میکنند. جهت خرید کوره یا گرمکن الکتریکی باید به موارد بسیار مهمی اعم از اندازه و امکانات موجود برای تنظیم دمای داخلی توجه کنید؛ چراکه تمامی این موارد بر قیمت کوره آزمایشگاهی و همچنین امنیت آن تأثیرگذار هستند. به طور کلی اندازه و حجم کوره باید با در نظر گرفتن فضای مورد نیاز برای قرار دادن نمونه انتخاب شود.
در حالت کلی و ایدهآل نیاز است تا چندین نمونه را در کوره جای داد. هم اکنون بسیاری از گرمکنها یا کورههای الکتریکی دارای ترموستات برای تنظیم و کنترل دمای داخلی هستند. از مهمترین سؤالاتی که همواره در رابطه با انتخاب کورههای آزمایشگاهی مطرح میشود اساساً در رابطه با کاربرد آنها است. گرمکن الکتریکی یا کوره آزمایشگاهی دارای اجزای مختلفی مانند مشعل یا المنت است.
از دیگر اجزای مهم کوره آزمایشگاهی میتوان به مبدل حرارتی، دمنده هوا و هواکش اشاره داشت. گرمای به وجود آمده در کورههای آزمایشگاهی برای کاربردهای مختلفی مانند تست شوکپذیری حرارتی نمونه و استریل کردن و یا سوزاندن و خشک کردن نمونه استفاده میشود. کوره الکتریکی در انواع مختلفی نیز وجود دارد که از مهمترین آنها میتوان به کوره مایکروویو، کوره خاکسترساز، کوره محفظهای، و کوره آسانسوری اشاره کرد. هر یک از کورههای فوق در صنایع پزشکی، دارویی، صنایع غذایی، صنایع پلیمر و نفت و گاز استفاده میشوند.
دستگاه آون یا فور که بیشتر برای استریل کردن مورد استفاده قرار میگیرد، یکی دیگر از مهمترین تجهیزات آزمایشگاهی برای گرم کردن مواد است. از این دستگاه در دندانپزشکی، آزمایشگاه و بسیاری از مراکزی که نیاز به استریل کردن باشد، استفاده خواهد شد. توجه داشته باشید که علاوه بر این دستگاه میتوان از دستگاههای دیگری مانند اتوکلاو نیز استفاده نمود. از آون در آزمایشگاههای تحقیقاتی برای خشک کردن و استریل کردن ظروف شیشهای و فلزی بهره گرفته میشود. دستگاه آون دارای یک محدوده حرارتی بین دمای اتاق تا ۳۵۰ درجه سانتیگراد بوده؛ اما در برخی از این دستگاهها قابلیت تأمین دما تا ۶۰۰ درجه نیز وجود دارد. از اسامی مختلفی برای این دستگاه استفاده میشود که از مهمترین آنها میتوان به آون هوای داغ یا گرمخانه اشاره کرد.
در آزمایشگاههای بیولوژی برای کشت و به منظور رشد دادن نمونههای زنده مثل سلول یا میکروب باید از انکوباتور استفاده شود. این دستگاه با کنترل رطوبت، دما، اکسیژن و دی اکسید کربن میتواند شرایط مناسب و مهیایی را برای ارگانیسم زنده به وجود بیاورد. انکوباتور از ابزارهای مهم در آزمایشگاههای میکروبیولوژی شناخته میشود. بین آون آزمایشگاهی و انکوباتور تفاوت زیادی وجود دارد. انکوباتور برای رشد حیات میکروبیولوژیکی مورد استفاده قرار میگیرد که برای رشد و حیات نیازی به دمای بالاتر از ۵۰ درجه سانتیگراد وجود ندارد؛ اما آون آزمایشگاهی که برای خشک نمودن ظروف و استریل کردن مورد استفاده قرار میگیرد، نیازمند دمای بالاتر از انکوباتور است. به بیان دیگر از آون آزمایشگاهی برای از بین بردن، ضدعفونی کردن و استریل نمودن استفاده میشود اما از انکوباتور برای نگهداری و حفظ حیات در یک دمای معین.
نکته مهمی که در رابطه با آون آزمایشگاهی وجود دارد این است که آون آزمایشگاهی دارای محدوده دمایی پایینتری در مقایسه با کوره آزمایشگاهی است. به طور کلی آون آزمایشگاهی دمایی در رنج ۵۰ تا ۳۰۰ درجه سانتیگراد دارد. به همین علت از نظر ساختار و عملکرد، تفاوت بسیار زیادی را میتوان در مقایسه با کوره آزمایشگاهی احساس کرد. آونخلأو آون همرفتی از انواع آون آزمایشگاهی بوده که برای خشک کردن نمونه و انتقال گرما به آن به واسطه جریان همرفت استفاده میشود. تجهیزات آزمایشگاهی که برای گرم کردن مواد از آنها استفاده میشود دارای انواع مختلفی بوده که هر یک از آنها دارای بازه دمایی مختلف و عملکرد متفاوتی هستند.
از دیگر از وسایل گرمایشی که در بسیاری از آزمایشگاهها کاربرد اساسی را ایفا میکند، هیتر نام دارد. هیتر آزمایشگاهی دارای دو المنت بوده که برای تولید حرارت از آن استفاده میشود. این دستگاه برای کردن نمونههای مایع و جامد مورد استفاده قرار میگیرد. گرمای تولید شده به واسطه المنتها توسط یک صفحه آلومینیومی یا در برخی از مواقع به واسطه یک صفحه سرامیکی به ظروف حاوی مواد انتقال داده خواهد شد. هیترهای آزمایشگاهی دارای انواع مختلفی هستند که از مهمترین آنها میتوان به استیرر و شوف بالن اشاره داشت.
کلام پایانی
برای آشنایی با دستگاههای گرمکننده مواد در آزمایشگاه نیازمند شناخت دقیقی از عملکرد انواع مختلف آنها خواهید بود. از مهمترین تجهیزات گرمکننده در آزمایشگاه میتوان به هیتر و آون آزمایشگاهی اشاره کرد. یکی دیگر از پرکاربردترین تجهیزات آزمایشگاهی که بیشتر به منظور رشد حیات میکروبیولوژی مورد استفاده قرار میگیرد، انکوباتور است. این دستگاه میتواند محیط مناسبی را جهت حفظ حیات در یک دمای مشخص برای ارگانیسمهای زنده فراهم آورد. با توجه به اهمیت تجهیزات گرمکننده در آزمایشگاه توجه به محدوده حرارتی و نوع کاربرد آنها اهمیت زیادی دارد.
انتهای رپرتاژ آگهی/