تابناک / طویلی ، مجموعه ای از تاریخ ،جغرافیا
،جامعه شناسی ، سیمای شهر و آداب و رسوم مردمانش را در قالب کتابی باعنوان '
تاریخ جامع انزلی ' به یادگار گذاشت.
کتابی که مرجع بسیاری از اهالی رسانه و دانشجویان و محققان خواهد بود.
عزیز طویلی سال 1311 شمسی در بندرانزلی متولد شد و به تحصیل علم پرداخت.
سال 1330 به کسوت نیروی دریایی در آمد ، اما شوق خواندن و ذوق و قریحه شعر
و داستان همواره با او بود چنانکه اوقات فراغتش را یکسره وقف تحقیق و
خواندن و نوشتن کرد .
اولین کتابش را سال1350 چاپ کرد که شامل سروده
های خودش بود، از سال 1369 به عضویت هیات رئیسه انجمن شعر و ادب ساحل
درآمد و از سال 1340 به نوشتن نمایشنامه پرداخت که عبرت ، دهقان آزاد، عشق
مقدس، برخی از این اثار است.
کتابهایی نیز با عنوان ریشه یابی شهرهای گیلان و روستاهایش و همچنین دریای کاسپین نوشته که حاصل تحقیقات او محسوب می شود.
اما
مهمترین و ماندگار ترین اثر او تاریخ جامع انزلی بود که سال 1369 جلد اول
آن با بیش از یکهزار صفحه و جلد دوم سال 1372 در یکهزار و 200 صفحه منتشر
شد.
مجموعه ای از تحقیقات این نویسنده در خصوص تاریخچه تئاتر، سینما،
نقاشی، خطاطی، موسیقی ، ورزش ، بیوگرافی کارهای دانشمندان، مخترعان،
نویسندگان و شخصیت های بزرگ ، ضرب المثل ها، بازی ها، پند و اندرزهای قدیم و
جدید انزلی باقی مانده که امید است به همت مسئولان چاپ و بعنوان بخشی از
تاریخ این شهر حفظ شود.
رییس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی انزلی با
ابراز تاسف از این ضایعه و تسلیت به خانواده آن مرحوم و جامعه فرهنگ و هنر و
پژوهشگران شهرستان گفت : مراسم تشییع عزیز طویلی ساعت 9:30 صبح سه شنبه
از مسجد قائمیه به سمت آرامستان انجام می شود و در آینده نیز با همکاری
انجمن های فرهنگی و هنری مراسم بزرگداشتی برای وی برگزار خواهد شد.
طویلی
در دیباچه کتاب تاریخ انزلی چنین نیایش کرده که : ای نامت بر زبانها و
ذکرت بر لب ها به مردم ما همت و حرکت عنایت فرما تا همه با هم دست در دست
یکدیگر در راه سازندگی ایران پهناور بکوشیم و ما نیز دعای او را تکرار می
کنیم .
و چه زیبا در کتابش از سعدی بزرگ نقل کرده بعد از وفات تربت ما از زمین مجوی / در سینه های مردم عارف مزار ما است.