به گزارش تابناک قم، بخش عمدهای از تفریح قمیها را خوردن غذاهای مضر تشکیل میدهد. آخر هفتهها و روزهای تعطیلی یکی از مکانهایی که بیشترین شانش انتخاب را برای گذراندن اوقات فراغت مردم قم دارند فستفودها هستند.
رشد قارچگونه فستفودها و کافیشاپها هم شاهد این مدعی است. اما شاهد عینیتر این مسأله اضافهوزن و چاقی بالای ساکنان این استان است.
استان قم یکی از رکوردداران اضافهوزن و چاقی در کشور است. به گفته «ایرج حریرچی»، قائممقام وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، بر اساس جدیدترین آمار 37 درصد مردم قم اضافهوزن دارند و 28 درصد مردم نیز به چاقی مبتلا هستند.
با اجرایی شدن طرح تحول نظام سلامت در حوزه بهداشت آمار دقیقتری از میزان اضافهوزن و چاقی در استان قم به دست آمده است.
آن طور که «مرتضی آقاحسنی»، معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی قم، به همشهری قم، گفته است فقط 30 درصد از افرادی که نامشان در قالب طرح تحول نظام سلامت در حوزه بهداشت در سامانه سیب ثبت شده است و خدمات میگیرند وزن طبیعی دارند.
65 درصد مردم قم وزن متناسب ندارند
به گفته آقاحسنی 4 درصد جمعیت استان قم لاغر هستند؛ اما حدود 65 درصد جمعیت از اضافهوزن یا چاقی رنج میبرند که آمار بسیار بالایی است و یکی از رکوردداران چاقی در کشور است. آمار دیابت و فشار خون در استان هم باید جدی گرفته شود.
آقاحسنی تغییر ترکیب تغذیه در سالهای اخیر را یکی از عوامل بسیاری از بیماریها از جمله چاقی عنوان کرد و افزود: تغییر رژیم غذایی در سالهای اخیر و کاهش استفاده از مواد مغذی و رشد روزافزون استفاده از گوشت و فستفود و به طور کلی سبک زندگی و رژیم غذایی ناصحیح شکل مرگ و میرها را تغییر داده است. امروز بیماریهای غیرواگیر از جمله چاقی به دلیل همین تغییر سبک زندگی در حال افزایش است.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی قم یکی از اهداف اجرای طرح تحول نظام سلامت در حوزه بهداشت را اصلاح همین روشهای ناصحیح زندگی عنوان کرد و گفت: ما در معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و به طور کلی وزارت بهداشت به دنبال این هستیم که عادتهای بد تغذیهای را که برای مردم به وجود آمده، تغییر دهیم.
به گفته وی رشد فزاینده فستفودها و استفاده از نوشیدنیهای گازدار و نداشتن فعالیت بدنی علاوه بر چاقی عامل بسیاری از بیماری از جمله سرطان هستند که تنها راه مقابله با آن خودمراقبتی است و طرح تحول نظام سلامت میکوشد زمینههای آن را ایجاد کند.
به گفته آقاحسنی در همین زمینه تاکنون یک میلیون و 240 هزار نفر در سامانه سیب معاونت بهداشتی ثبتنام شدهاند که از این تعداد برای ۴۷۰ هزار نفر یعنی حدود 38 درصد از ثبتنامکنندگان پرونده الکترونیک تکمیل شده و خدمات کامل را دریافت کردهاند.
رواج سبک زندگی نادرست
کارشناس مسئول تغذیه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی قم هم مهمترین عامل چاقی را سبک زندگی و معیشت مردم دانسته و تأکید کرد: در سالهای اخیر مردم از سبک زندگی اسلامی بسیار دور شدهاند. استفاده از غذاهای چرب و فستفود در کشور و استان قم به صورت محسوسی افزایش یافته است که آمار 65 درصدی اضافهوزن و چاقی در استان قم نشاندهنده این مسأله است.
به اعتقاد «علیاکبر حقویسی» چاقی با سرطان رابطه مستقیم دارد و بهترین معیار برای مشخص شدن میزان اضافهوزن و چاقی از فرمول نمایه توده بدنی یا وضعیت بدنی (BMI) است.
آن طور که حقویسی گفته است برای کنترل چاقی رفتاردرمانی، رژیمدرمانی، دارودرمانی و در نهایت و در مواردی خاص جراحی توصیه میشود. اما چیزی که بیش از همه میتواند به کنترل وزن کمک کند برنامه غذایی متعادل، متنوع و متناسب در کنار فعالیت بدنی است. اگر فرمول نمایه توده بدنی یا وضعیت بدنی بالای 27 باشد در کنار رژیم غذایی و فعالیت بدنی میتوان دارودرمانی کرد و اگر بالای 35 تا 40 باشد جراحی در کنار رژیم غذایی و فعالیت توصیه میشود.
حقویسی علت چاقی را مواردی چون بیتحرکی، تغذیه غلط (دریافت کالری و انژی زیاد)، ارث و ژنتیک، بعضی از بیماریها مانند کوشینگ و مصرف بعضی داروها مانند داروهای اعصاب و روان و آمفتامین دانسته و معتقد است به طور کلی سبک زندگی ناصحیح عمدهترین دلیل اضافهوزن افراد و از جمله مردم قم است.
فراگیربودن چاقی کودکان
کارشناس مسئول تغذیه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی قم افزود: مشکل چاقی در کودکان علاوه بر رفتار نامناسب بهداشتی و تغذیهای در آنها در مقدار زیادی وابسته به توسعه اجتماعی و اقتصاد و سیاستهای تولید و واردات مواد غذایی است.
قیمتگذاری و یارانههای غذایی، فرآوری مواد غذایی، توزیع و بازاریابی و همچنین فرهنگسازی و آموزش تغذیه در دورانهای زندگی نیز از دیگرعوامل مشکل چاقی در کودکان است.
وی بر اهمیت تغذیه در دوران بارداری اشاره کرد و گفت: در بررسیای که در استان گلستان بر کودکان انجام شد نشان داد چاقی این کودکان از کودکان آمریکایی هم بیشتر است و علت اصلی را اینچنین مطرح میکنند که تعدادی افرادی از سیستان و بلوچستان به استان گلستان مهاجرت کردند و چون قبلا سوءتغذیه داشتند و در گلستان در حال حاضر غذای بیشتر به ویژه توسط مادر باردار دریافت میشود، این مادران بچههایی با وزن بالا به دنیا میآورند که به احتمال قوی در آینده هم افراد بزرگسال چاق یا دارای اضافهوزن خواهند بود.
حقویسی اجبار کودکان به خوردن غذا را مضر دانست و افزود: مادرانی که با زور به بچهها غذا میدهند، اغلب در آینده بچههای چاق خواهند داشت و به طور کلی اگر شیوه و سبک زندگی اسلامی یعنی در نظر داشتن تعادل در همه امور را در پیش بگیریم از تناسب اندام هم بهرهمند خواهیم شد.
آموزش تغذیه در مراکز بهداشت
کارشناس مسئول معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی قم افزود: تغییر سبک زندگی کنونی، افزایش فعالیت بدنی، رعایت اصول تغذیه صحیح، کاهش مصرف غذاهای چرب، سرخشده و شیرین مهمترین راهکارهایی است که باید برای کنترل وزن به آنها توجه شود.
«علیاکبر حقویسی» ادامه داد: افزایش غذاهایی که فیبر بالایی دارند، حبوبات، میوهها و غلات کامل، افزایش مصرف آب و مایعات ساده در طول روز، کاهش مصرف فستفود و تنقلات، با آرامش و به آرامی غذا را مصرف کردن، خوب جویدن غذا و دوری از پرخوری هم از دیگر راهکارهای کنترل وزن است.
وی از مداخله معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی در این مورد گفت: با شروع طرح تحول نظام سلامت 40 نفر کارشناس و کارشناس ارشد تغذیه در 40 مرکز ارائه خدمات جامع سلامت مشغول خدمترسانی و به ویژه آموزش تغذیه برای گروههای سنی مختلف، برنامه غذایی برای کاهش وزن، دیابت، فشار خون و چربی خون به صورت رایگان هستند.
به گفته حقویسی در ایران شیوع اضافهوزن و چاقی در کودکان زیر 5 سال روند افزایشی را نشان میدهد و 23 درصد نوجوانان دختر و پسر 14 تا 20 ساله کشور دچار اضافهوزن خفیف، متوسط و شدید هستند.
برای پیوستن به کانال رسمی تابناک قم در تلگرام میتوانید از لینک های زیر استفاده نمایید: